Ironie, part deux

Vroeger, in een ver verleden, vond ik sequels onnodig. Dat was echter in een tijd dat sequels er vaak alleen maar werden uit gepoept voor een snelle cashgrab. Tegenwoordig geloof ik dat alles geoorloofd is zolang je een (goed) verhaal te vertellen hebt. Dit brengt ons bij ironie. Eén van mijn favoriete dingen ter wereld én mijn top-1 favoriete concept.

Het mooiste aan ironie, als je het mij vraagt, is niet dat het een geheel eigen soundtrack heeft. Ook niet het feit dat die soundtrack het zo erg bij het verkeerde eind heeft dat je er geheel tegen alle verwachtingen in toch onverhoopt alsnog het concept van ironie mee kunt duiden. Nee, het allermooiste aan ironie is dat het verloren kan gaan. Als ware het iets is dat ooit leefde of iets anders dat een houdbaarheidsdatum heeft. Zo noem je het namelijk als iemand de ironie ergens niet van inziet. Als iemand het niet begrijpt, zo je wilt. En dat gebeurt nogal vaak.

Neem bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Een land dat niet zou bestaan zonder immigranten (zonder kolonisten eigenlijk, maar wat zijn kolonisten if not extreem ambitieuze immigranten, amirite?) en dat onder Donald Trump het meest xenofobische immigrantenbeleid van het hele Westen hanteert.

Of neem de Zwarte Pieten-discussie. Nou ja.. ik zeg discussie, maar het is ondertussen een beetje veranderd in de vraag van 1 kant of het iets minder mag met de racistische elementen en het antwoord van de andere kant dat er niets racistisch aan is en als het je niet bevalt rot je maar op naar je eigen land. Meestal gevolgd door een nog wat racistische opmerkingen om hun claim te sterken. Vet logisch.

Als ik aan iemand moet uitleggen wat ironie is, zeg ik steevast: het tegenovergestelde van wat je denkt te verwachten. Om de ZP-discussie er voor het gemak maar weer bij te pakken: je zou op de vraag of het iets minder racistisch mag, een beschaafd(er) antwoord terug verwachten. In plaats daarvan laten de voorstanders ervan zich bijzonder vaak van hun meest racistische kant zien. Wat gek is, want eerder claimden ze nog dat racisme er niets mee te maken zou hebben. Bovendien laat het heel goed zien dat zelfs als Zwarte Piet niet racistisch bedoeld was, er blijkbaar een diepgeworteld probleem met racisme is dat hoognodig eens besproken moet worden. Maar goed, dat is voor een andere discussie.

Voor nu wil ik het laten bij het feit dat er genoeg bewijs is dat Zwarte Piet supermega racistisch is (zo overduidelijk dat zelfs de VN zich ermee heeft bemoeid, just saying). Dat proberen de voorstanders voor het gemak even te vergeten (lees: in de doofpot te stoppen). Maar als inclusiviteit straks heeft gezegevierd en het kinderfeest dat Sinterklaas heet dusdanig is aangepast dat kinderen van alle afkomsten er gelijkwaardig van kunnen genieten, zul je zien dat diezelfde tegenstanders deze strijd samen met de gehele geschiedenis achter Zwarte Piet zo snel mogelijk zullen proberen te vergeten.

Een beetje zoals dat ook is gegaan in de VS met Martin Luther King, waartegen het merendeel van de witte mensen een diepe haat koesterde toen hij nog leefde. Zelfs na zijn “I have a dream”-speech. Ze zullen doen alsof er nooit iets aan de hand was en doen alsof mensen niet jaren hebben gestreden voor gelijkheid binnen een kinderfeestje, nota bene. En het mooiste hieraan is dat de ironie hiervan aan al deze mensen verloren zal gaan.